تأثیر سیتوکینین بر خصوصیات فیزیولوژیک و صفات مرتبط با عملکرد کینوا تحت شرایط تنش خشکی

به­منظور بررسی تأثیر محلول­پاشی بنزیل­آمینو­پورین بر خصوصیات فیزیولوژیکی، عملکرد و اجزای عملکرد کینوا (رقم 26Q) پژوهشی به­صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی با چهار تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه زنجان در سال زراعی 1396 اجرا گردید. فاکتورهای آزمایش شامل آبیاری مطلوب (پتانسیل آب خاک 4/0- مگاپاسکال) و تنش خشکی (پتانسیل آب خاک 5/1- مگاپاسکال) به­عنوان عامل اول و محلول­پاشی با بنزیل‌آمینوپورین در سه سطح (صفر، 50 و 100 میکرومولار) به­عنوان عامل دوم در نظر گرفته شد. تیمار آبیاری بر تمام صفات موردمطالعه به‌جز کلروفیل b  و کارتنوئید اثر معنی­داری داشت. تنش خشکی سبب افزایش نشت یونی، پرولین و شاخص برداشت گردید ولی بر سایر صفات اثر کاهشی داشت. اثر متقابل آبیاری و هورمون برصفات مورد ارزیابی به‌جز کلروفیل b، کلروفیل کل، وزن هزاردانه و عملکرد زیست­توده معنی­دار بود. بالاترین عملکرد دانه (75/215 گرم در مترمربع) تحت شرایط مطلوب رطوبتی، در غلظت 50 میکرومولار و در شرایط تنش خشکی با 76/149 گرم در مترمربع در غلظت 100 میکرومولار سیتوکینین مشاهده گردید. بالاترین شاخص برداشت نیز با 6/25 درصد در تیمار خشکی شاهد به‌دست آمد. نتایج نشان داد که کاربرد سیتوکینین سبب کاهش اثرات تنش در گیاه کینوا می­گردد، بنابراین محلول­پاشی با این هورمون می­تواند به­عنوان راه‌کاری جهت افزایش عملکرد کینوا در شرایط تنش خشکی باشد.